لوله پلی اتیلن و انواع آن

لوله های پلی اتیلن یا PE جزو پر استفاده‌ترین لوله‌های پلاستیکی در صنایع مختلف در چند سال اخیر می‌باشد. این استقبال زیاد به دلیل ویژگی‌هایی همچون انعطاف‌پذیری بالا، عدم رسوب پذیری، ماندگاری و دوام بالا می‌باشد. لوله های PE به دلیل دوام و انعطاف‌پذیری بالاتر جایگزین مناسبی برای لوله‌های قدیمی فولادی، چدنی و PVC می‌باشند. انواع لوله ‌های پلی اتیلن را در سیستم‌های لوله‌کشی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، سیستم لوله‌کشی ساختمان‌ها و مصارف کشاورزی استفاده می‌کنند. سطح درون لوله‌های PE صاف و بدون زبری است، به همین دلیل است که دچار رسوب گرفتگی و افت فشار نمی‌شوند. بنابراین از این لوله در سیستم‎های انتقال آب آشامیدنی استفاده می‌کنند. این لوله ها دارای انواع مختلفی از نظر کاربرد، جنس و گرید هستند، درادامه به بررسی آنها می پردازیم.

انواع لوله‌ های پلی اتیلن از نظر نوع ساخت

لوله‌ های PE بطورکلی بر اساس نوع ساخت به دو گروه تک جداره و دوجداره گارولیت تقسیم می‌شوند. از لوله‌های پلی اتیلن تک جداره در فشار‌هایی بین 2 تا 40 اتمسفر استفاده می‌کنند. با پیشرفت فناوری و ساخت مواد با کیفیت‌تر استفاده از این نوع لوله‌ها در شبکه‌های آبرسانی و آبیاری افزایش یافته است. لوله‌های گارولیت مقاومت بسیار بالایی در برابر ترک‌خوردگی، دما، مواد شیمیایی و ضربه دارند. این لوله ها تحمل فشار بین 6 تا 32 اتمسفر دارند و در صنعت کشاورزی و انتقال سیالات در فشار بالا  استفاده می‌شود.

انواع لوله های پلی اتیلن از نظر کاربرد

 ولی از نظر کاربرد در انواع مختلف لوله پلی اتیلن آبرسانی، لوله گازی، فاضلابی، غلافی، فشار قوی و آبیاری قطره تولید و به بازار عرضه می‌شوند. لوله‌های پلی اتیلن آبرسانی با هدف استفاده در سیستم انتقال آب آشامیدنی و یا کشاورزی تولید می‌‌شوند. بیشترین استفاده از این لوله ها نیز در صنایع کشاورزی می‌باشد. لوله های آبرسانی برای فشارهای بین 6 تا 16 بار و حتی تا 20 بار در اندازه‌های بین 20 تا 630 میلی‌متر به بازار عرضه می‌شوند.

لوله‌های پلی اتیلن فاضلابی از لوله های دوجداره می‌باشد و در سیستم‌های فاضلابی می‌توان از آن استفاده نمود. این لوله ها در فشارهای بین 3.2 تا 5 بار و اندازه 50 تا 160 میلی‌متر به بازار عرضه می‌شوند. در این لوله‌ها در سایزهای کوچک از گرید PE80 و بزرگ از PE100 استفاده می‌شود. این گریدها در بخش‌های بعدی مورد بررسی قرار می‌گیرند. لوله پلی اتیلن گازی در سیستم لوله‌کشی گازها کاربرد دارد. این لوله‌ها در سایزهای بین 20 تا 225 میلی‌متر و در گریدهای PE80 و PE100 به بازار عرضه می‌شوند. این لوله به دلیل حساسیت بالا دارای مجوز شرکت ملی گاز و مطابق با استاندارهای DIN آلمان می‌باشند.

لوله پلی اتیلن غلافی برای مصارف پوشش‌دهی کابل‌های برق در فشارهای بین 6 تا 10 بار و در سایزهای 20 تا 400 میلی‌متر تولید می‌شود. لوله‌های پلی اتیلن فشار قوی یا «تحت فشار» در فشارهای 10 تا 30 بار و در سایزهای 20 تا 630 میلی‌متر می‌شوند. دلیل این تحمل فشار فوق‌العاده ضخامت بیشتر آن می‌باشد. لوله‌های پلی اتیلن آبیاری قطره‌ای معمولا در اندازه‌ 16 میلی‌متر برای مصارف کشاورزی تولید می‌شود. پلیمر استفاده شده در این لوله‌ها از نوع نرم و با چگالی پایین‌‌تر می‌باشد.

انواع لوله های پلی اتیلن از نظر چگالی

پلیمرهای پلی اتیلن به سه دسته پلی اتیلن سنگین(HDPE) ، پلی اتیلن نیمه متوسط (MDPE) و پلی اتیلن سبک(LDPE) تقسیم می‌شوند. تراکم مولکولی یا به عبارتی سختی آنها به ترتیب کاهش میابد. اما پلیمر (HDPE) اکثرا در تولید لوله‌های PE مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

لوله‌های PE از نوع HDPE دارای وزن مخصوص 95 درصد هستند، بنابراین نسبتا سخت و مقاوم به شمار می‌آیند. از دیگر ویژگی‌ این لوله‌ها می‌توان به حفظ ساختار در دمایی تا حدود 120 درجه سانتی‌گراد اشاره کرد. همچنین در برابر محیط‌های اسیدی و بازی، مواد شیمیایی و رشد باکتری‌ها و جلبک‌ها بسیار مقاوم هستند. از اینرو در سیستم‌های آب و فاضلاب کاربرد فراوان دارند. قابلیت بازیافت دارند، بنابراین از این حیث به محیط زیست نیز آسیبی نمی‌رسانند.

تقسیم بندی لوله های پلی اتیلن از نظر گرید

لوله‌های پلی اتیلن در سه گرید PE63، PE80 و PE100 در بازار موجود است. گرید PE63 به دلیل ضخامت و وزن بالا صرفه اقتصادی ندارد، بنابراین امروزه مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. لوله‌های گرید PE80 دارای وزن، ضخامت و قیمت پایین‌تر است، از طرفی به دلیل چگالی بالاتر تحمل فشار بالاتری دارد. لوله‌های گرید PE100 نسبت به بقیه گریدها دارای وزن و ضخامت کمتری می‌باشد و به دلیل چگالی زیاد در برابر اشعه ماورای بنفش نور خورشید مقاوم است. این مزیت را لوله‌های PP ندارند، بنابراین یک مزیت بسیار مهم به حساب می‌آید.